Analize

U trenutku kada su pisali Komunistički manifest, njegove autore delilo je od francuske revolucije manje vremena nego što autora ovog rada deli od oktobarske revolucije. Sada kao i onda, novi društveni sistem dovoljno je sazreo da dopusti jednu sistematsku analizu i ocenu.
Radi lakšeg razumevanja analize, počnimo određivanjem privremene definicije etatizma. Jedno društvo ćemo nazvati etatističkim ako njegovi vladajući slojevi zastupaju osnovne doktrine tradicionalne socijalističke ideologije, kao što je ukidanje privatnog vlasništva nad sredstvima za proizvodnju i emancipacija potlačenih klasa, ali revidiraju socijalistički pristup u pogledu jednog nadasve važnog pitanja: uloge države. Socijalisti po tradiciji smatraju državu aparatom prinude. Njegova je suština u vladavini nad ljudima koju treba zameniti upravljanjem stvarima ( Saint - Simon, Engels ). „Da bi se spoznali kao pojedinci...

U poslednje vreme (pisano 1989 godine) se na naučnim skupovima, a i u štampi sve više ističe potreba redefinisanja socijalizma. Pri tome zagovornici redefinisanja ne razlikuju socijalizam od onoga što fingira kao socijalizam, a zapravo je njegova karikatura. Kao što je to npr. dogovorna ekonomija plus monopol političkog oktopoda u Jugoslaviji u poslednjih petnaestak godina, Ili još mnogo veća karikatura u obliku » realnog « socijalizma severno i istočno od Jugoslavije.

Kada sam u sklopu predmeta „Komparativni ekonomski sistemi“, svojim evropskim i američkim studentima postavljao pitanje: Šta je socijalizam ? - Dobijao sam kratak i brz odgovor: Socijalizam je društveno - ekonomski sistem u kojem se privreda zasniva na državnom vlasništvu i centralnom planiranju, a politički život kontroliše jedna partija koja ima monopol vlasti. O tome su se, sa delimičnim izuzetkom Jugoslavije...

Kapitalizam je uz nas već više vekova. Stoga možemo pretpostaviti da su njegove manifestacije dobro poznate i, pristupajući donekle šematski našem problemu, krenuti prečicom. Kao što je Marks pokazao, razvoj proizvodnih snaga i antagonistički klasni odnosi predstavljaju osnovne pokretačke snage društvenog razvoja. Kad proizvodne snage prerastu zastareli sistem proizvodnih odnosa - društvenih odnosa među ljudima koji učestvuju u proizvodnji - sukob se mora razrešiti tako da se proizvodni odnosi preobraze u jedan novi i primereniji društveni sistem. U pionirskim zemljama taj se sukob obično razrešava revolucijama koje menjaju klasnu strukturu društva.

Buržoaske revolucije i proces političke liberalizacije
Najpoznatija i najvažnija buržoaska revolucija bez sumnje je francuska revolucija. Namera te revolucije nije bila učiniti mali pomak u društvu u odnosu prema feudalnom poretku...

Odlomak iz studije - Između radnog procesa i države: promene karakteristika fabričkih režima u uslovima razvijenog kapitalizma

PROIZVODNI APARAT I DRZAVNI APARAT

Kako objasniti razlike između hegemonističkog režima npr. u kompaniji Jay's, zasnovanog na parcijalnom ugovaranju, i režima u kompaniji Allied, zasnovanog na birokratskim propisima? Ustanovili smo da radni proces i tržišna konkurencija ne mogu da budu izvor tih razlika. Verovatnija varijabla u ovom slučaju je oblik i sadržaj državne intervencije. Potvrda da takva jedna nacionalna varijabla deluje potiče iz literature o industrijskim odnosima koja se odnosi na posleratni period i prema kojoj je parcijalno ugovaranje tipično za prerađivačku industriju u Engleskoj (Hyman, 1975; Kahn-Freund, 1977; Clegg. 1979; Maitland, 1983), upravo kao što je birokratska procedura tipična za korporativni sektor u Sjedinjenim Državama...

Još od 1945. godine američki vrh se poziva, obeshrabrujuće uporno, na sovjetske akcije kao na dokaz da je komunizam sila zla, koja bi ovladala celim svetom da je u tome ne zaustavlja čvrsta ruka. Od svih sovjetskih akcija, na formiranje hladnog rata je možda najviše uticao prevrat kojim je prosovjetsko rukovodstvo došlo na vlast u Čehoslovačkoj 1948. godine. Upravo taj slučaj, pak, može poslužiti i kao pokazatelj jednog drugog neverovatnog svojstva hladnog rata  stepena u kojem su Sjedinjene Države, bukvalno, s radošću pozdravljale agresivne akcije Sovjetskog Saveza jer su na njima gradile unutrašnji konsenzus oko antikomunizma. Toga radi, pogledajmo istoriju.

Početkom 1945. sovjetske trupe su, probijajući se ka Zapadu, okupirale Moravsku i Slovačku. Praški pokret otpora je 5. maja izišao na ulice i otpočeo bitku protiv poslednjih preostalih nacista. General Patton i američka...

Koliko je tačno ljudi ubijeno širom Egipta tokom poslednjih nemira, još uvek nije poznato, ali mnogi se slažu da je ovo bio jedan od najkrvavijih dana unazad nekoliko decenija. Posle nekoliko pretnji koje su očito za cilj imale da smanje broj pro-Morsi demonstranata na prostoru dva glavna protestna kampa u Kairu, egipatske snage bezbednosti krenule su juče rano ujutro u konačan obračun s pristalicama Muslimanske Braće koji su se utaborili na dve lokacije.

Otkako je Mohamed Morsi srušen s vlasti njegove pristalice organizovale su gotovo svakodnevne proteste u Kairu i drugim gradovima. Na kraju su podigli dva protestna kampa. Prva veća lokacija bila je džamija Raba al-Adabijah na istoku grada, dok je druga, manja, bio trg Nahda na zapadu grada.

Operacije su počele simultano oko 6 sati ujutro. Šta se tačno dogodilo u tom početnom haosu još uvek nije poznato – demonstranti tvrde kako...